Welke melk kies je voor koffiebereidingen?

Wegwijs in het aanbod

Cappuccino

Weinig koffie-en-melk-combinaties zo populair als de cappuccino. Het geheim van een perfecte combinatie ligt in de juiste hoeveelheid stoom en het juist opschuimen van de melk. Een espressomachine met een stoompijpje is daarvoor geen overbodige luxe. 

Een cappuccino bestaat uit 30 milliliter espresso, 60 milliliter melk en 60 milliliter melkschuim. De consistentie van het melkschuim is afhankelijk van het vetpercentage in de melk. Volle melk geeft een romige, zachte schuimlaag. Melkschuim met halfvolle melk is een stuk minder zacht en het schuim van magere melk lost zelfs meteen op. Volle melk is dus de beste keuze voor een perfecte cappuccino.

Latte

Lattes staan ook wel bekend als café au lait. De term werd bedacht in de tweede helft van de negentiende eeuw in de Verenigde Staten. Het zijn ook vooral de Amerikanen die de latte populair hebben gemaakt. 

Ondanks de naam “latte” is het belangrijk om niet te veel melkschuim te gebruiken. De ideale latte heeft een dun laagje schuim. Gezien een latte voor 2/3 uit melk bestaat – en 1/3 espresso – kies je ook hier best voor volle melk. 

Macchiato

Een espresso macchiato is een enkele of een dubbele espresso met opgestoomde melk. Het is een van de populairste drankjes in Italië: een cappuccino ’s ochtends en een macchiato in de namiddag. Macchiato betekent “vlek” of “merkteken” en leidt terug naar de tijd waarin barista’s de macchiato een markering gaven om het verschil met de gewone espresso beter te zien. 

De bedoeling van een macchiato is om de espresso niet te overweldigen met melk. Daarom zit er in een macchiato dubbel zoveel espresso dan melk. Door de melk op te schuimen, ontstaat een laagje melkschuim. Om het typische schuimlaagje te verkrijgen, kies je voor volle melk.

Cafe cortado

In een cafe cortado wordt de koffie “gesneden” – cortar betekent “snijden” in het Spaans – met gestoomde melk. In tegenstelling tot een macchiato, heeft een cafe cortado meestal geen melkschuimlaagje. Het is enorm populair in Spanje, Portugal en Cuba.

In een cafe cortado zit evenveel espresso als melk. Vaak vertaalt zich dat naar 2 shots espresso en 60 milliliter gestoomde melk. 

Welke soorten melk zijn het best voor koffie?

Elke soort melk heeft z’n eigen voordelen en nadelen, en z’n eigen smaakprofiel. Alles hangt af van je eigen voorkeur en de bereiding die je wil maken. Bij de keuze van melk denk je aan deze vuistregels:

• Hoe minder vet en proteïne, hoe minder ‘body’ het melkschuim zal hebben
• Hoe meer proteïne in de melk hoe bitterder het melkschuim zal smaken
• Hoe minder vet, hoe minder romig de melk smaakt

Volle melk

Volle melk bevat zo’n 3% vet en smaakt daardoor een stuk romiger dan koemelk met een lager vetpercentage. Wanneer je volle melk opschuimt, zet het vet in de melk uit en krijg je een romige schuimlaagje. Daarom wordt volle melk vaak gekozen voor cappuccino’s, cortado’s en macchiato’s.

Halfvolle melk

In halfvolle melk zit zo’n 2% vet. Met halfvolle melk krijg je ook een mooi schuimlaagje maar de smaak is een stuk minder vol en romig dan wanneer je volle melk gebruikt. Desondanks is het een prima keuze voor lattes en cappuccino’s.

Sojamelk

Als het populairste alternatief voor koemelk is ongetwijfeld sojamelk. Je vindt het in de meeste koffiezaken. Het wordt gemaakt door het weken en koken van sojabonen in water. Het resultaat is een romige, melkachtige vloeistof. Het is makkelijk te gebruiken in koffiebereidingen maar smaakt vaak nogal kunstmatig en zelfs overweldigend. 

Sojamelk is geen goede aanvulling voor delicate aroma’s van Arabica koffie maar resulteert in een best smaakvol geheel in combinatie met Robusta espressomelanges. Zoals je wellicht al weet, bestaan de koffiemelanges van Koffie Kàn enkel uit Arabica koffies.

Amandelmelk

Amandelmelk heeft de laatste jaren een steile opmars gemaakt. Vooral als alternatief voor koemelk in koude koffiebereidingen. Barista’s houden van amandelmelk omwille van latte art. Het geeft een vrij stabiele schuimlaag na opstomen. Anderzijds kan amandelmelk best zoet zijn en daardoor niet altijd een goede aanvulling op de koffiearoma’s. 

Havermelk

Havermelk is een ander alternatief voor koemelk dat je in koffiezaken vindt. Meestal bevat havermelk weinig proteïne. Dat is enerzijds een voordeel voor de smaak in combinatie met koffie. Anderzijds maakt het het creëren van een aangenaam schuimlaagje zo goed als onmogelijk. In combinatie met espresso geeft havermelk een vrij natuurlijke smaak.

Kokosnootmelk

Net als met amandelmelk is het makkelijk om met kokosmelk latte art te maken. Kokosnootmelk is anderzijds weinig hittebestendig. Daarom zorg je best voor een zo laag mogelijke temperatuur wanneer je de melk stoomt. Kokosmelk smaakt wel enorm zoet. Ben je niet gewoon om zoetstoffen toe te voegen aan je koffie, dan is kokosmelk geen goed idee.

Belangrijke weetjes voor koffie-en-melk-combinaties

1. Het vetgehalte in melk heeft effect op de schuimlaag

Melk heeft drie belangrijke componenten: vet, proteïne of eiwitten, en koolhydraten. Wanneer je melk stoomt, zorgt het vet in de melk voor een stevige schuimlaag. Hoe minder vet er in de melk zit, hoe sneller het schuimlaagje verdwijnt. Voor latte art is een zo stevig mogelijke schuimlaag nodig.

2. Je kan melk oververhitten

Als je melk op een te hoge temperatuur brengt, zal de lactose en proteïne in de melk een soort van “verbrandingsproces” in gang zetten. Dat zorgt voor een bittere smaak. Die smaak kan delicate koffiearoma’s enorm verstoren. 

3. Een kwalitatieve melk is even belangrijk als een kwalitatieve koffie

Nummer drie spreekt voor zich. Een goede combinatie vinden, vraagt wat experimenteren. Niet enkel met verschillende soorten melk maar ook met verschillende temperaturen. Zo vind je vast een combinatie die werkt voor jou. 

Dit vind je vast ook interessant:

• Koffie proeven: over smaak, aroma, gevoel en koffie cupping
• Hoe maak je koude koffie?
• 3 tips om de beste koffie voor je espressomachine te kiezen